Yapay Zeka'ya genel bir bakış!

Geçmişten günümüze makinelerin bir zekaya sahip olup olamayacağı tartışma konusu olarak karşımıza çıkmaktadır.

1 Ekim 1950 yılında Alan Turing Zihin (Piskoloji ve Felsefe) Dergisinde Bilgisayar Makinaları ve Zeka adlı bir yazı kaleme aldı.Turing bu yazısında “ Makineler düşünebilir mi? “ sorusunun farklı bir bakış açısı ile ele alınmasının daha doğru olacağını belirterek ilgili soruya ait bakışları başka bir yöne yöneltti.

Turing yazısında “ Makineler düşünebilir mi? “ sorusunun çözümü için Taklit Oyunu (Imitation Game) adlı bir oyun önerisinde bulundu. Turing’in oyunu üç farklı oyuncuya ihtiyaç duymaktaydı. Oyuncular; Bir kadın, bir erkek ve bir yargıç olarak karşımıza çıkmakta.

Oyunun Kuralları

Yargıcın cinsiyeti bilinmiyor fakat bir insan olma zorunluluğu var.
Yargıç diğer iki oyuncudan farklı bir odada bulunuyor.
Yargıcın oyuncularla iletişiminde klavye ve ekran kullanılıyor (ses ve görsel iletişim imkanı bulunmamakta). Yargıç diğer oyunculara sorular yönelterek oyuncuların cinsiyetlerini tahmin etmeye çalışıyor.
Oyuncularımızdan birinin insan diğerinin ise bir sohbot (chatbot) olduğunu düşünelim. Yargıcın amacı sorduğu sorularla oyuncuların cinsiyetlerini tahmin etmek. Eğer yargıç yanlış tahminde bulunursa yani oyunculardan birisinin bilgisayar olduğunu anlayamazsa Turing testi geçilmiş olacak ve sonuç olarak bilgisayar bir insanı kandırmayı başaracaktır.

Turing’in bu önerisinden yola çıkarak günümüz yapay zekaları öncelikli olarak turing testini geçmeye amaçlamaktadırlar.

Yapay Zeka Kavramı Nedir?

Yapay zeka kavramı karşılaşılan problemlere insanlar gibi karar vererek çözüm üretebilen makinelerin geliştirilme süreci olarak tanımlanabilir.

Yapay Zeka'nin Geleceği?

Dünyada geleceğe dair yatırım yapılan en büyük sektörlerden birisi yapay zeka sektörüdür. Google, IBM, Tesla gibi öncü firmalar yatırımlarını bu alanda gerçekleştirmektedir. Google tarafından geliştirilen AlphaGo adlı yapay zeka programı profesiyonel Go oyuncusu olan Fan HUI’yi 2016 yılında 5-0 yenmiştir. Bu zafer Go oyunu için bir ilk olmuştur. IBM tarafından geliştirilen IBM Watson isimli yapay zeka programı özellikle tıp alanında doktorlara, hastalığın tespiti ve önerilecek tedavi yönteminin belirlenmesi için yardımcı olmaktadır.

Tesla tarafından otonom araçlar için üretilen yapay zeka sürücüsüz yolculukları mümkün kılmakta ayrıca yapay zekası sayesinde sürüş halinde meydana gelecek kazaları hesaplayarak gerçekleşecek kazalara karışmadan yolculuğuna devam ediyor.

Günümüzde sıklıkla kullanılan ve gelecekte de çok fazla karşımıza çıkacak olan yapay zeka ürünlerinden birisi işbirlikçi (colobrative) robotlardır. Bu robotlar kullanılarak üretimde insan ve robot iş birliği mümkün. Üretim bantlarında sıklıkla karşımıza çıkan bu robotlar üretimde karşılaşılan birçok zorlu işi insan robot etkileşimiyle çok daha kolay ve hatasız şekilde çözüme kavuşturuyor

Tüm bu gelişmeler göz önüne alındığında gelecekte yapay zeka alından sağlanacak gelişmelerle sağlık sorunlarımızın daha hızlı tespit edilebileceği ve tedavi süreçlerinin daha etkili bir şekilde gerçekleşeceği, seyehatlerde daha az kazanın gerçekleşeceği, sanayi ürünlerinin üretimi sürecinde yaşanacak iş kazalarının oranlarında azalma sağlanacağı bir gelecek bizleri bekliyor olacaktır.

Yapay Zeka Gerçekten Yapay Mı?

Yapay zekanın yapaylık kavramı; canlı organizmalardan yararlanılmadan, makinelerin canlılar gibi karar verebilemesinin hedeflenilmesinden ortaya çıkmaktadır.

Yeni doğmuş bir bebeğin 1 - 3 yaşları arasındaki davranışları incelenirse daha çok öğrenme ve anlamaya yönelik bir süreç yaşadığını söylemek hiçte yanlış olmaz. Bu süreçte gözlemlerinden yola çıkarak duyduklarını taklit eder ve gördüklerini anlamlandırmaya çalışır.

Öğrenme sürecindeki bir sonraki aşama ise nesneleri tanımak ve isimlerini öğrenmektir. Böylelikle 3 yaşına gelen bir çocuk nesneleri tanıyabilir, konuşabilir ve isteklerini nesnelerin adları ile bizlere iletebilir.

Yapay zeka kavramını yeni doğmuş bir çocuğun öğrenme sürecini göz önünde bulundurarak ele alırsak oluşturulmak istenilen yapay zekanın bir öğrenme sürecine maruz kalması gerektiği aşikardır.

Bu durum karşımıza Yapay Öğrenme kavramını çıkarmaktadır. Yapay zekayı eğitmek için ele alınan problemle ilgili bilgileri öğretmemiz gerekmektedir. Tıpkı örneğimize konu olan çevresini gözlemleyerek elde edindiği verilerden öğrenme sürecini başlatan bir çocuk gibi Yapay zekanın da öğrenme sürecinin başlaması gerekmektedir. Bunun için öncelikle gözleme/veriye ihtiyaç duyulmaktadır. Veri üzerinden yapay öğrenme algoritmaları kullanılarak gerçekleştirilen öğrenme sonucunda yapay bir zeka oluşturulur. Öğrenme işleminin sonucunda çıktı olarak model elde edilir. Elde edilen modelden yararlanılarak karar verme işlemleri gerçekleştirilir.

Yapay Zeka ve Türkiye

Ülkemizde birçok firma yapay zeka alanında farklı sektörlerde hizmet sunmaktadır. Görüntü işleme, Sohbot/Chatbotlar, Doğal Dil İşleme, Öngörü (Tahminleme), Otonom Araçlar alanında farklı firmalar yapay zeka teknolojilerinde hizmetler vermektedir. Ayrıca ülkemizde birçok üniversite yapay zeka alanında çalışmalar gerçekleştirmektedir.

Yakın zamanda gerçekleşen gelişmelerden biri de İstanbul Teknik Üniversitesinde yapay zeka laboratuvarının kurulmasıdır. Ayrıca birçok üniversitede yapay zeka alanında ücretli/ücretsiz yayınlar ve eğitimler verilmektedir.

Ülkemizde dijitalleşme süreci kapsamında Endüstri 4.0 çalışmaları gerçekleştirilmektedir, bu süreç beraberinde yapay zeka projelerine ihtiyaç duymaktadır. Ayrıca savunma sanayimizin insansız hava araçları gibi projelerinde de yapay zeka teknolojisinden yararlanılmaktadır.

Gelişmekte olan ülkemizde, gelecekte yapay zeka alanında hem istihtam sayısının hem de gerçekleştirilecek proje sayısının oldukça artacağını söylemek mümkündür.
Yazı dizimizin bir sonraki bölümünde Yapay Öğrenme Algoritmalarına değinilerek nasıl kullanıldıkları ile ilgili bilgiler paylaşılacaktır.

Takipte Kalın Sevgiler